«Қазақстан Халқына» қорына ақша аудармаған олигархтар кімдер?
«Қазақстан Халқына» қоры үш аптадан бері жұмыс істеп келеді. Осы уақыт ішінде шотқа 100 миллиардтан астам теңге аударылды. Алайда, Президент Тоқаевтың үндеулеріне қарамастан, байлардың тізіміндегі барлық адамдар жауап бермеді.
Forbes тізімінде бар, бірақ қайырымдылық жасаушылар қатарына кіруге асықпайтын және Ұлттық қорға әлі бір тиын аудармаған кәсіпкерлерді анықтап көрді.
Бір апта бұрын қайырымды іске әлі атсалыса қоймаған танымал кәсіпкерлер туралы жаздық. Біздің тізімге Қайрат Боранбаев, Нұрәлі Әлиев, Ғалымжан Есенов, Сәрсеновтар отбасы және Болат Назарбаев енді. Олардың барлығы дерлік экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың туыстары немесе жақындары. Айта кету керек, кейін бұл адамдардың кейбірі қорға ақша аударуға шешім қабылдады.
Біздің жаңартылған тізімімізге Forbes-тегі танымал бизнесмендердің есімдері еніп отыр.
Еркін Тәтішев – айналымы $1 млрд асатын және 10 елде активтері бар Kusto Group өнеркәсіптік холдингінің тең иесі. Еркін Тәтішев – банкир Ержан Тәтішевтің інісі, оны 2004 жылы кәсіпкер Мұратхан Тоқмәди аңшылықта атып өлтірген. Кіші Тәтішев БАҚ-та ағасының өлімі қашқын банкир, қазіргі оппозиционер Мұхтар Әблязовтың тапсырысы бойынша жасалғанын бірнеше рет жариялады. Еркін Тәтішевтің байлығы $ 331 000 000 бағаланады.
Эдуард Ким – Қазақстан мен Қырғызстандағы TechnodomОperator ақ иесі. Сондай-ақ ол ҚР сауда желілері одағының тең құрылтайшысы. Кимнің байлығы 209 000 000 долларға бағаланады.
Марат Сәрсенов – «Будан» ЖШС, «Продресурс» ЖШС және «Тоболтранс» ЖШС-да ірі үлестерге ие. Сонымен қатар, ол «Исткомтранс» компаниясы директорлар кеңесінің төрағасы. Сәрсеновтың байлығы $103 000 000 бағаланады.
Мұқашевтар отбасына – SAT Business ірі девелоперлік жобалары мен «Апорт» молл іске асырған Eurasia RED компаниясы тиесілі. 2020 жылы Мұқашевтар – Алматыда жаңа Aport East Молл СОО құрылысы кезінде 11 мың ағаш кесііоіп, сынның астында қалған. Сол кезде Жасыл экономика басқармасында ағаш кесуге рұқсат берілмегені расталды. Баспасөз отбасын экс-президенттің қызы Дариға Назарбаевамен іскерлік қарым-қатынаста байланыстырды. Мұқашевтар отбасының байлығы $189 000 000 бағаланады.
Қайрат Мәжібаев – Resmi Group директорлар кеңесінің төрағасы, көршілес елдерде бірнеше еншілес компаниялары бар RG Brands АҚ-да ірі үлеске ие. 2019 жылы Қырғыз кәсіпкері және «Мобильник» төлем жүйесін құрушы Әділет Боотаев, қазақстандық олигарх өз компаниясын әдейі банкротқа ұшыратуды жоспарлап отырғанын мәлімдей отырып, Мажибаевты рэкетер деп айыптаған. Қайрат Мәжібаевтың байлығы – $170 000 000.
Қанат Көпбаев – жоғарыда аталған еркін Тәтішевтің бизнес-серіктесі және Kusto Group Pte Ltd директорлар кеңесінің мүшесі – Құрылыс материалдары секторының кураторы. Компания құрамында әйгілі израильдік Tambor зауыты бар. Көпбаевтың байлығы – $165 000 000.
Дәулет Нұржанов та еркін Тәтішевтің серіктесі. Нұржанов Украинадағы KustoAgro компаниясының басшысы және Қазақстандағы Компанияның ауыл шаруашылық бизнесімен айналысады. Forbes оның байлығын 169 000 000 долларға бағалайды.
Александр Гарбер – MagnumCash&Carry ЖШС құрылтайшысы, алайда оның өз үлесін 2020 жылы сатқаны және Қазақстан мен Қырғызстандағы «Прима Дистрибьюшн» ЖШС мажоритарлық иесі екені белгілі. Сондай-ақ, Гарбер «Прима Кус» ЖШС-не тиесілі. Бұрын ол Алматы мәслихатының VI шақырылымының депутаты болған. Гарбердің жағдайы 156 000 000 долларға бағаланады.
Марғұлан Сейсембаев Seimar InvestmentGroup басқарушы компаниясының тең құрылтайшысы, Asadel PartnersPEF Pte Ltd басқарушы серіктесі болып табылады. Сейсембаев білім беру платформасының негізін қалаушы Margulan.info және Haileybury Almaty мектебінің акционері. Байлығы $124,000,000 бағаланады.
Ерлік Балфанбаев – Alina компаниялар тобының негізін қалаушы. Оның құрылымында-AlinEX, AlinaPaint, Decorex, «НАШИ», G-EX және басқалары, оған сондай-ақ Алматыдағы oi-Qaragai отбасылық курорты тиесілі. Балфанбаевтың байлығы $125 000 000 бағаланады.
Сайдулла Қожабаев – Alageum Group компаниясының электротехникалық тобының негізін қалаушы, оның құрамында – «Кентау трансформаторлық зауыты» АҚ, «Алматы электромеханикалық зауыты» ЖШС, Жоғары кернеулі Asia Trafo трансформаторлық жабдықтау зауыты және т.б. бар. Кәсіпкердің байлығы $120 000 000 бағалады.
Серік Түлбасов – TS Development компаниялар тобының иесі. Кәсіпкерге DostykPlaza және Shymkent Plaza СОО, CINEMAX кинотеатрлар желісі және Smart TechnologiesSolutions IT-компаниясы тиесілі. Өткен жылы оның есімі (ICIJ) «Пандора мұрағаты» халықаралық консорциумының тергеуінде пайда болды. Оның байлығы 2019 жылы 340 000 000 долларға бағаланды, 2021 жылы ол 112 000 000 долларға дейін төмендеді.
Алмас Мыңбаев – NOMAD Life және Nomad Insurance сақтандыру компанияларының меншік иесі. Ол сондай-ақ Sunkar Resources Plc компаниясына иелік етеді, Bloomzed.kz және Ba PharmaceuticalsLtd. ЖШС-да үлесі бар. Мыңбаевтың байлығы $85 000 000 бағаланады.
Сержан Жұмашов – capital Partner девелоперлік компаниясының мажоритарлық иесі. Сондай-ақ, Esentai Mall СОО мен Esentai Tower БО-дағы үлестер де кәсіпкерге тиесілі. Оның байлығы 143 000 000 долларға бағаланады.
Естеріңізге сала кетейік, «Қазақстан Халқына» Әлеуметтік қоры қаңтар айының басында Президент Тоқаевтың тапсырмасы бойынша құрылған болатын. Айдың ортасында қорды Болат Жәмішев басқарғаны белгілі болды.
Ел Президенті Қор шоттарынан жиналған ақша қазақстандықтардың әлеуметтік қажеттіліктеріне жұмсалатынына уәде берді.
Бұған дейін хабарланғандай, «Қазақстан Халқына» ірі донорлардың қатарында Тимур Құлыбаев, Болат Өтемұратов, Александр Машкевич, Михаил Ломтадзе және басқалары бар.